Onze milieu-impact
Wij zijn ons terdege bewust van de impact van onze bedrijfsactiviteiten op milieu en leefomgeving. En nemen onze verantwoordelijkheid hierin serieus. Wilco opereert als the clean, eco-friendly printing house. Als pionier op het gebied van milieuvriendelijk produceren, willen wij onze CO₂-voetafdruk zo klein mogelijk maken en daarmee onze bijdrage leveren aan het afremmen van klimaatverandering. Wij beogen gebruik van duurzame grondstoffen en natuurlijke hulpbronnen met eigen opwekking van zonne-energie. Ons drukwerk wordt CO₂-neutraal geproduceerd, waarbij de resterende CO₂-emissie van 1.841 ton wordt gecompenseerd met VCS credits in het Thangarabalu Small Hydel Project in India. Wij zijn ambitieus en willen dat onze CO₂-emissie voor scope 1 en 2 in 2026 met 40% gereduceerd is naar 711 ton ten opzichte van 1.185 ton in 2021.
Sinds eind jaren negentig, dus langer dan een kwart eeuw, bezitten wij een ISO 14001 certificaat voor ons milieumanagementsysteem.
Grondstoffen
Zonder bossen geen hout, zonder hout geen papier en zonder papier geen boek! Hout is onze oergrondstof en daar gaan wij verantwoord mee om. Houthoudende producten als papier en karton afkomstig uit verantwoord beheerde bossen zijn een onuitputtelijke grondstof. Het zijn van nature circulaire materialen en onderdelen van de biologische kringloop mits de houtwinning op een verantwoorde manier gebeurt. En dat is noodzakelijk, want ontbossing is één van de oorzaken van klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties stelt dat stoppen met ontbossing en herstellen van ecosystemen effectieve maatregelen zijn om de CO₂-uitstoot terug te dringen. Wilco ondersteunt duurzaam bosbeheer en verantwoorde houtwinning door te kiezen voor Chain of Custody certificering volgens FSC®, Forest Stewardship Council, en PEFC™, Programme for Endorsement of Forest Certification. Beide keurmerken hebben dezelfde missie: streven naar 100% duurzaam bosbeheer. Door te kiezen voor gecertificeerd papier en karton, kunnen bossen goed beheerd worden en blijven het gezonde bossen. Het is ook een instrument tegen ontbossing, want gecertificeerde bossen mogen namelijk niet omgezet worden in een soja- of palmolieplantage, of eindigen als veeteelt- of mijnbouwgebied. Op dit moment is meer dan 200 miljoen hectare bos wereldwijd FSC-gecertificeerd en bijna 300 miljoen hectare bos PEFC-gecertificeerd. Dat is vergelijkbaar met 125 keer de oppervlakte van Nederland. In 2023 hebben wij 99,18% FSC® en PEFC™ gecertificeerd materiaal ingezet. Resterende 0,82% niet-gecertificeerd materiaal was voornamelijk een uitloop van bestaande voorraden. Ons beleid is om per 2024 voor 100% gecertificeerd papier en karton in te kopen.
Gecertificeerd papier per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| % FSC / PEFC papier | 99,2 | 97,0 | 97,4 |
Cradle to Cradle gaat een stap verder in de gedachte van een circulaire economie. Een economie waarin afval niet bestaat, maar grondstof is voor nieuwe producten. En waarin mens en milieu worden beschermd. Wij gebruiken Cradle tot Cradle papier (romandruk) van Arctic Paper Munkedals AB voor de literaire markt. Deze fabriek is de eerste fabriek ter wereld, die met succes de Cradle to Cradle Certified® Bronze-certificering heeft behaald voor een volledig papierassortiment.
Gecertificeerd papier gebruiken, is goed. Minder papier gebruiken, is beter. In 2023 is 71,2% van elke ton papier effectief gebruikt en 28,8% is verloren gegaan als productie waste. In 2022 lag het papierverlies eenmaal op recordhoogte als gevolg van problemen in leveringen van papier. Hierdoor waren wij soms genoodzaakt ongunstige, grotere papierformaten in te kopen, veelal op voorraad, om aan de vraag van onze klanten te kunnen blijven voldoen. Deze voorraad is opgemaakt in 2023, waardoor het papierverlies ook in dit jaar hoger uitvalt dan voorheen in 2021.
Productiewaste per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| productie waste (ton) | 6.760 | 8.286 | 7.652 |
| % papierverlies | 28,8 | 36,8* | 22,9 |
* Gecorrigeerd t.o.v. MVO jaarverslag 2022.
Energie
Fossiele brandstoffen zijn eindig en bij de verbranding komt CO₂ vrij. Dit maakt de energietransitie naar energie uit hernieuwbare bronnen onvermijdelijk en noodzakelijk. Wij maken sinds 2021 voor 100% gebruik van groene stroom. In 2023 is 10.573 MWh grijze stroom vergroend middels Garanties van Oorsprong voor Europese wind- en zonnestroom. In april 2024 zijn 3.080 zonnepanelen met een verwachte opbrengst van 1.507 MWh per jaar op het dak van de Clean Climate Neutral Printing House geïnstalleerd.
Wij hebben ons gecommitteerd aan het verbeteren van de energie-efficiency van onze activiteiten. In 2022 heeft dit in ultieme vorm gestalte gekregen in de Clean Climate Neutral Printing House, een gasloos pand.
Energieverbruik per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| elektriciteit (kWh) | 10.573.182 | 10.795.616 | 11.408.692 |
| kWh / ton papier | 450 | 479* | 342 |
| aardgas (m³) | 180.558 | 206.928 | 337.245 |
| aardgas (m³) / m³ gebouwinhoud | 0,605 | 0,867 | 2,16 |
*Gecorrigeerd t.o.v. MVO jaarverslag 2022.
In Amersfoort beschikken beide panden over een bodemenergiesysteem voor koeling en verwarming. Gebouwverwarming met behulp van aardgas vindt plaats in Amersfoort, Vanadiumweg 9 en in Zutphen. In 2023 valt het aardgasverbruik in Zutphen ruim 16% lager uit dan in 2022. Het uitschakelen van de droogovens gekoppeld aan de Timson rotatiepersen is een significante energiebesparende maatregel geweest. Tevens is gebouwverwarming deels afhankelijk van de weersinvloed, uitgedrukt in graaddagen (gemiddelde etmaaltemperatuur ligt beneden de stookgrens van 18°C). Hoe minder graaddagen, hoe minder stookdagen. In 2023 registreerde weerstation De Bilt 65 graaddagen minder en weerstation Hupsel zelfs 77 graaddagen minder dan in 2022.
(Afval)water
Voor het proces van offsetdrukken is water nodig. Bij computer-to-plate (CtP) vervaardiging van drukplaten worden aluminium offsetplaten na belichting ontwikkeld en gespoeld. Plaatchemie en spoelwater worden middels toepassing van Metafix® pH control verantwoord geloosd op de riolering. Sinds 2022 wordt in Amersfoort een chemiearm CtP procedé toegepast, waarbij het ontwikkelen en spoelen van de offsetplaat niet meer nodig is, dus minder (afval)water. Onze drukpersen werken met vochtrollen, die de drukplaat bevochtigen om te voorkomen dat niet-drukkende delen inkt aannemen en overbrengen op het papier. Licht vervuild vochtwater mag volgens geldende regelgeving geloosd worden op de riolering.
Waterverbruik per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| drinkwater (m³) | 9.611 | 11.742 | 16.519 |
| liter water / m² plaat | 16,0 | 21,0 | 26,2 |
| liter water / ton papier | 409 | 521 | 495 |
| afvalwater (VE) | 231 | 325 | 368 |
VOS emissie
Vluchtige organische stoffen (VOS) als isopropylalcohol (IPA) en oplosmiddelhoudende reinigingsmiddelen zijn gangbaar binnen drukkerijen voor het realiseren van een constante, hoogwaardige drukkwaliteit. Maar het gebruik van deze stoffen heeft nadelige effecten op de lange(re) termijn. En kan leiden tot gezondheidsschade als het Organic Psycho Syndrome (OPS), ook wel bekend als de Schildersziekte met (zeer) ernstige symptomen als chronische vermoeidheid, karakterveranderingen, geheugenverlies en vroegtijdige dementie. Verder veroorzaakt VOS emissie in de atmosfeer ernstige broeikaseffecten, waaronder de vorming van ozon op grondniveau wat tot smog leidt. Dus des te minder VOS, des te beter voor mens en milieu.
VOS emissie per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| kg IPA | 2.779 | 3.501 | 9.082 |
| kg IPA / ton papier | 0,118 | 0,155* | 0,272 |
| liter wasmiddel / ton papier | 0,955 | 0,526* | 0,832 |
| % K3+K4 wasmiddel | 95,0 | 92,7 | 97,1 |
*Gecorrigeerd t.o.v. MVO jaarverslag 2022.
Ons machinepark voor conventioneel offsetdruk bestaat volledig uit Heidelberg XL plano drukpersen die IPA-vrij drukken. Dit geldt ook voor de Timson rotatiepersen. Alleen op de UV led drukpers wordt IPA-gereduceerd gedrukt om de hoogwaardige drukkwaliteit voor kunst-, museum- en fotografieboeken etc. te kunnen leveren. Sinds 2022 is er nog één UV LED drukpers in bedrijf, dat betekent dus minder IPA. Binnen Wilco ligt het IPA verbruik per ton papier dan ook al vele jaren beduidend lager dan het ons bekende branchegemiddelde van de grotere offsetdrukkerijen, nl. 0,118 kg in 2023 versus 1,72 kg IPA per ton papier.
Afval
Een lineaire economie betekent produceren, consumeren en na gebruik weggooien op de afvalberg. Maar in een circulaire economie bestaat geen afval; producten worden steeds weer opnieuw gebruikt als grondstof. Onze belangrijkste grondstof papier past heel goed in een circulaire economie, omdat papier tot wel 25 keer recyclebaar is. Oud papier is geen afval, maar grondstof voor nieuw papier. Nederland is kampioen papierrecycling: 83% van ons papier en karton wordt ingezameld en hergebruikt. In Europa ligt dit een stuk lager op 71,4%. En 87% van het in Nederland gemaakte nieuw papier en karton bestaat uit gerecycled materiaal (bron: https://papierenkarton.nl/, oktober 2023). Vanzelfsprekend bieden wij ook al onze productie waste aan papier en karton aan voor hergebruik. In totaal is ca. 98% van ons afval bestemd voor hergebruik of recycling. Naast papier is dit karton, kunststof, aluminium offsetplaten, metalen, afvalhout en houten pallets.
Ook metaalrecycling past heel goed in een circulaire economie. Voor de productie van nieuwe metalen worden eerst metaalertsen gedolven en middels metallurgie omgezet in de zuivere metaallvorm. Metaalertsen zijn schaarse grondstoffen en metallurgie is een energie-intensieve industrie. Metaalrecycling genereert secundaire grondstoffen door metalen via hoogovens te smelten en als nieuw halffabricaat te leveren aan de maakindustrie. Wilco heeft in 2023 in totaal 340.247 kg aan metalen w.o. 329.810 kg aan aluminium offsetplaat aangeboden voor recycling (smelten). Transport en verwerking genereert 309 ton CO₂-emissie. Maar door dit in te zetten als secundaire grondstof wordt 6.388 ton aan CO₂-emissie vermeden. Theoretisch een netto besparing van 6.079 ton CO₂-emissie ten opzichte van primair delven. Dit staat gelijk aan de CO₂-opname van 289.473 volwassen bomen (bron: Recycling en recovery overzicht 2023, Korlaar Soest).
Uiteindelijk genereert elke 1.000 kg drukwerk slechts 3 kg aan gevaarlijk afval. Gevaarlijk of chemisch afval bevat stoffen die gevaarlijk kunnen zijn voor de gezondheid van mensen, én het milieu en haar ecosystemen. Als chemisch afval gewoonweg wordt verbrand, zorgt het voor luchtvervuiling en kan zo via neerslag in het grondwater terecht komen. De inzameling en verwerking van chemisch afval is daarom streng gereguleerd. Hierdoor wordt een deel van de grondstoffen uit chemisch afval opnieuw gebruikt. Als chemisch afval niet hergebruikt of gerecycled kan worden, wordt het verbrand in speciale verbrandingsovens met speciale rookgasreinigingsinstallaties of veilig opgeslagen. Belangrijke redenen om chemisch afval niet gezamenlijk met andere afvalstromen aan te bieden voor verwerking. Ons afval wordt voor 99% in gescheiden stromen aangeboden voor verwerking; slechts 1% is ongesorteerd brandbaar restafval.
Afval per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| recyclebaar afval (ton) | 7.475 | 8.811 | 8.203 |
| waarvan papier en karton (ton) | 6.760 | 8.286 | 7.652 |
| % recyclebaar afval | 98,1 | 98,1 | 98,0 |
| gevaarlijk afval (ton) | 70,6 | 80,4 | 78,4 |
| % gevaarlijk afval | 0,95 | 0,89 | 0,94 |
| gevaarlijk afval (kg) / ton papier | 3,0 | 3,6* | 2,4 |
*Gecorrigeerd t.o.v. MVO jaarverslag 2022.
Hergebruik en recycling is goed. Geen afval genereren, is beter. Sinds 2022 wordt in Amersfoort een chemiearm procedé voor computer-to-plate vervaardiging van drukplaten (80%) toegepast. Er wordt geen plaatchemie gebruikt, dus komt er geen chemisch afval vrij. In Zutphen wordt wel plaatchemie gebruikt voor de vervaardiging van drukplaten (20%). Het chemisch afval wordt door de toepassing van Metafix® pH control geneutraliseerd, opdat dit verantwoord geloosd kan worden op de riolering.
Goederenvervoer
Voor goederenvervoer maken wij in toenemende mate gebruik van ons eigen wagenpark. Dit wagenpark valt voor 78% in emissieklasse 6 of Z(ero). Door gebruik van AdBlue wordt de schadelijke NOx uitstoot effectief omgezet in niet-schadelijke stikstofgas en waterdamp. Steeds meer steden in Nederland ambiëren een autoluwe binnenstad, omdat dit bijdraagt aan schonere lucht en betere bereikbaarheid. Zo hebben ca. 40 gemeenten zich verbonden aan de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek met als doel: in 2025 alleen zero-emissie transport in de binnenstad. Dit vraagt om schone(re) vervoermiddelen. Daarom rijden wij sinds 3 jaar met een 100% elektrische bestelbuss voor pakketzendigen in de Randstad. Maar een schonere toekomst met schonere brandstof vraagt om méér. Met het toetreden tot het consortium van HYVIA committeren wij ons aan het rijden op groene waterstof. Levering van de eerste bestelbus op groene waterstof staat gepland in 2024. Zo werken wij mee aan het ontwikkelen van een groene-waterstofketen.
Brandstofverbruik per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| liter diesel | 113.329 | 92.247 | 112.403 |
| liter diesel / ton papier | 4,82 | 4,09 | 3,37 |
Zakelijk verkeer
Wilco beoogt een duurzaam wagenpark voor zakelijk verkeer vallend in emissieklasse 6 of Z(ero). Op dit moment is er geen wettelijke verplichting meer om werknemers per 1 januari 2025 elektrisch te laten rijden.
Toch willen wij dit op termijn naar 100% elektrisch rijden brengen door bij vervanging uitsluitend ‘electric vehicles’ aan te bieden. Om elektrisch rijden te stimuleren bij werknemers en bezoekers staan in totaal 12 laadpalen bij onze vestigingen.
Verdere centralisatie in Amersfoort betekent voor meer personeel een grotere afstand van woon-werkverkeer. Dit is deels ondervangen door het aanbieden van een vervoersregeling voor productietechnisch personeel. Er zijn bedrijfswagens beschikbaar gesteld; hiermee kunnen collega’s samen naar het werk komen. Na de COVID-19 periode vindt ook weer meer bezoek aan klanten en derden plaats. Deze ontwikkelingen resulteren in meer brandstofverbruik.
Wagenpark per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| % emissieklasse ≤ 5 | 9,7 | 12,5 | 20,0 |
| % emissieklasse 6 | 77,4 | 75,0 | 73,3 |
| % emissieklasse Z | 12,9 | 12,5 | 6,7 |
| liter brandstofverbruik | 53.612 | 52.836 | 36.439 |
| waarvan liter diesel | 16.681 | 19.348 | 18.437 |
Woon-werkverkeer
Mede door aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt worden nieuwe mensen ook vaker buiten de eigen regio gevonden. Ook dit betekent voor meer werknemers een grotere afstand van woon-werkverkeer. Automatisering maakt het voor niet-productietechnisch personeel mogelijk om remote te werken, ook vanuit huis. Reizen met openbaar vervoer is zeker voor Amersfoort een optie. Voor werknemers die gebruik maken hiervan wordt een fiets ter beschikking gesteld om van en naar het station te komen. Het werken in ploegendienst werkt belemmerend voor carpoolen. Er is geen specifiek fietsplan, maar via de werkkostenregeling (WKR) worden werknemers gestimuleerd om te kiezen voor een (elektrische) fiets.
Woon-werkverkeer per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| aantal fte | 446 | 460 | 433 |
| aantal km per jaar / fte | 11.968 | 9.509 | 10.235 |
| fiets (%) | 5,3 | 5,9 | 5,7 |
| openbaar vervoer (%) | 7,6 | 8,2 | 9,6 |
| eigen auto (%) | 87,1 | 85,9 | 84,7 |
CO₂-voetafdruk en CO₂-compensatie
Wilco heeft gebruik gemaakt van de Milieubarometer ©Stichting Stimular om onze totale CO₂-voetafdruk 2023 te berekenen. De toegepaste CO₂-emissiefactoren zijn bepaald op initiatief van Milieu Centraal, Stimular, SKAO Connekt en Nederlandse overheid en worden jaarlijks geactualiseerd door een breed panel van deskundigen op basis van de meest recente inzichten. De CO₂-emissiefactoren zijn in lijn met de eisen van de CO₂-Prestatieladder en het Greenhouse Gas (GHG) protocol.
CO₂-emissie per 31 december:
| 2023 | 2022 | 2021 | |
|---|---|---|---|
| CO₂-emissie scope 1 (ton) | 925 | 917 | 1.185 |
| waarvan aardgas | 375 | 431 | 635 |
| waarvan emissies | 22 | 28 | 73 |
| waarvan zakelijk verkeer | 159 | 156 | 110 |
| waarvan goederenvervoer | 369 | 302 | 367 |
| CO₂-emissie (ton) scope 2 | 0 | 0 | 0 |
| CO₂-emissie (ton) scope 3 | 916 | 744* | 754* |
| waarvan drinkwater | 2,9 | 3,5 | 4,9 |
| waarvan afvalwater | 6,8 | 9,6 | 10,8 |
| waarvan woon-werkverkeer | 906 | 731 | 738 |
| CO₂-emissie (ton) totaal | 1.841 | 1.647 | 1.923 |
*Gecorrigeerd t.o.v. MVO jaarverslag 2022.
Onze CO₂-emissie in 2023 is 1.841 ton. In dit jaar is 10.573 MWh grijze stroom vergroend middels Garanties van Oorsprong voor Europese wind- en zonnestroom. Omdat Wilco (nog) niet hoeft te voldoen aan de CO₂-Prestatieladder, is de CO₂-emissiefactor hiervan gelijk gesteld aan 0, of te wel er is geen CO₂-emissie van ingekochte elektriciteit (scope 2). Met een gasloos Clean Climate Neutral Printing House in combinatie met energiebesparing waar mogelijk, ligt de CO₂-emissie door gebruik van aardgas voor verwarming nu op het laagste niveau ooit behaald. Verdere reductie wordt alleen mogelijk geacht met de nieuwbouw van een duurzame, gasloze binderij in Amersfoort. Onze CO₂-voetafdruk wordt nu voor bijna 78% bepaald door de CO₂-emissie van fossiele brandstofverbruik voor goederen- en personenvervoer. De toepassing van duurzame brandstoffen als elektrisch vervoer en rijden op groene waterstof heeft daarom onze aandacht.
Sinds 2018 compenseren wij onze resterende CO₂-emissie met VCS (Verified Carbon Standard) credits in het Thangarabalu Small Hydel Project in India. CO₂-compensatie betekent dat er een investering wordt gedaan in gecertificeerde projecten die de uitstoot van CO₂ verminderen, verwijderen of vermijden. De door het project behaalde emissiereducties zouden niet zijn behaald als het project niet was uitgevoerd. Alleen duurzame energie(-efficiency)projecten, die voor de lange termijn voordelen brengen voor het land en het klimaat, komen in aanmerking als Verified Carbon Standard credits. Deze compensatieprojecten dragen bij aan minstens drie van de Sustainable Development Goals.
Compliance met wetgeving en ongewone voorvallen
Het voldoen aan (Europese) wetgeving omtrent energie, milieu en leefomgeving is vanzelfsprekend voor ons. Wij beogen hierbij een open relatie met het bevoegd gezag. RUD Utrecht heeft in 2023 op de locaties Vanadiumweg 2 en 9 in Amersfoort een controle op handhaving uitgevoerd. Geconstateerde overtreding omtrent veilig functioneren, optimale verbranding en energiezuinigheid van dieselmotoren ten behoeve van beide Sprinklerinstallaties is door de gedane SCIOS keuring in november 2023 ongedaan gemaakt. Tevens is op de locatie Vanadiumweg 2 een controle op het bodemenergiesysteem uitgevoerd; hierbij zijn geen overtredingen geconstateerd. De Veiligheidsregio Utrecht heeft in 2023 de nieuwbouw aan Vanadiumweg 2 in Amersfoort getoetst op regelgeving omtrent brandveilig gebruik; er wordt voldaan aan de brandveiligheidseisen. In 2023 heeft de Omgevingsdienst Achterhoek geen controle op handhaving uitgevoerd in Zutphen. Er spelen geen issues met bevoegd gezag. Evenmin zijn er boetes of sancties opgelegd. In 2023 hebben zich geen ongewone voorvallen of out-of-containment incidenten voorgedaan met risico op verontreiniging van bodem, oppervlaktewater of lucht. Er zijn geen klachten geuit door belanghebbenden en omwonenden omtrent hinder en leefomgeving.
Uit in april 2024 gepubliceerd onderzoek blijkt dat in FSC-gecertificeerde bossen 2,7 keer meer grote bedreigde zoogdieren als olifanten, luipaarden en gorilla’s leven dan in bossen zonder certificering. Het onderzoek werd uitgevoerd door Joeri Zwarts, wildlife bioloog en docent aan de Universiteit Utrecht op initiatief van het Wereld Natuur Fonds en met steun van de Wildlife Conservation Society. Het onderzoek vond plaats van 2018 tot 2021 in 7 FSC-gecertificeerde bossen en 7 niet-FSC gecertificeerde bossen in Gabon en Republiek Congo met behulp van 474 cameravallocaties. Hierbij zijn 1,3 miljoen foto’s geanalyseerd, waarop 55 zoogdiersoorten zijn waargenomen.
Criteria voor Cradle to cradle
- Materiaal is veilig voor mens en milieu.
- Circulair (hernieuwbaar) product.
- Schone lucht en klimaatbescherming: hernieuwbare energie stimuleren, schadelijke uitstoot reduceren.
- Schoon water en gezonde bodem.
- Maatschappelijke verantwoordelijkheid: mensenrechten respecteren én bijdragen aan een eerlijke en rechtvaardige samenleving.
Groene waterstof
Waterstof (H2) is een brandbaar gas dat niet uit de grond gehaald kan worden. Waterstof kan op verschillende manieren worden gemaakt. De manier waarop bepaalt hoe duurzaam waterstof als energiebron is. Groene waterstof wordt gemaakt middels elektrolyse met behulp van groene stroom, waarbij water wordt omgezet in waterstof en zuurstof. Door waterstof te maken met elektriciteit uit een duurzame energiebron zoals windmolens of zonnepanelen, komt er bij de productie geen CO₂ vrij. Grijze waterstof wordt gemaakt door olie, aardgas of steenkool onder druk te verhitten. Door de chemische reactie ontstaat waterstof en CO₂. De productie van grijze waterstof veroorzaakt ± 8% van de totale CO₂-uitstoot in Nederland. Ter vergelijking, alle Nederlandse huishoudens samen stoten ± 13% uit. Blauwe waterstof is grijze waterstof, waarbij vrijkomende CO₂ grotendeels wordt opgevangen en onder de grond wordt opgeslagen. Paarse waterstof wordt gemaakt met behulp van kernenergie. (bron: Milieudefensie, 2023). Groene waterstof past goed binnen de energietransitie. Vanuit het Klimaatakkoord zet Nederland deels in op elektrisch en deels op groene waterstof.
Thangarabalu Small Hydel Project
In India stijgt de vraag naar energie sterk door de groei van de bevolking en toegenomen welvaart. Opdat deze energievraag niet leidt tot verdere klimaatverandering is het noodzakelijk om de duurzame transitie te maken van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen. Het Thangarabalu Small Hydel Project is een run-of-river 24,75 MW waterkrachtproject over de Krishna rivier, ongeveer 13 km stroomafwaarts van de Narayanpurdam in Karnataka. Het vervangt jaarlijks 65 miljoen kWh elektriciteit op basis van fossiele brandstoffen, waardoor de uitstoot met ± 54.000 ton CO₂ per jaar wordt verminderd.
Daarnaast heeft dit project ook sociale impact op de lokale gemeenschap.
- De bevolking is vanaf de start van het project betrokken bij de ontwikkeling van deze waterkrachtcentrale.
- Het project biedt werkgelegenheid zowel tijdens de bouw als door onderhoud van de waterkrachtcentrale voor geschoolde en niet-geschoolde arbeidskrachten.
- Het tekort aan energie in de regio wordt door de waterkrachtcentrale aangevuld.
- Aanleg van waterleiding en pompen zodat schoon (drink)water binnen handbereik is van de lokale bevolking.
- Het project zorgt voor verbeterde regionale infrastructuur alsmede verbeterde en uitgebreide onderwijs- en medische faciliteiten.
Dutch 
English